Ýþletmeler kâr/zarar durumunu tespit ederken satýþlarýnýn Maliyet Yöntemini doðru seçmelilerdir. Doðru yöntemi seçemeyen iþletmelerde aþýrý kar veya zarar gibi yanýltýcý sonuçlara varýrlar. “Kâr çýktý ama kasa da para yok” un en önemli sebeblerinden biride Maliyet yöntemlerinden doðru tercihin kullanýlmamasýdýr.

                Ben sadece en önemli; FÝFO(Ýlk Giren Ýlk Çýkar), LÝFO (Son Giren Ýlk Çýkar) ve Aðýrlýk Ortalama Maliyet Yöntemlerinden bahsedeceðim.

Baz Alýnacak Tablomuz

Tarih    Miktar      Birim    Cinsi         Tür            Birim Fiyatý             Toplam

01/12    100         Adet      XY           Alýmý         50 Brfiyat            500 Toplam

05/12      50         Adet      XY           Satýmý       70 Brfiyat            350 Toplam

07/12      50         Adet      XY           Satýmý       60 Brfiyat            300 Toplam

15/12    100         Adet      XY           Alýmý         60 Brfiyat            600 Toplam

25/12      50         Adet      XY           Satým        70 Brfiyat            350 Toplam

FÝFO (Ýlk Giren Ýlk Çýkar); Sipariþ üzerine çalýþan iþletmeler, Stok Devir Hýzlarý yüksek olan ve  alýmlarýnýn deðeri yabancý para ile alakasý olmaksýzýn iþletmelerin kullanmasý uygundur. Bu yöntemi kullanan iþletmelerde doðal olarak kâr marjlarý yüksek çýkar.

05/12 de Satýlan Malýn Maliyeti 01/12 de alýnan deðerden 50*50=250

07/12 de Satýlan Malýn Maliyeti 01/12 de alýnan deðerden 50*50=250

25/12 de Satýlan Malýn Maliyeti 15/12 de alýnan deðerden 50*60=300

                                                            Maliyet                Toplamý   800 TL DÝR

Satýþlarýn toplamý 1000 TL olunca Kâr 200 TL dir.

                LÝFO (Son Giren Ýlk Çýkar); Özellikle Alýmlarý yabancý parayla olan, Ürünlerin yenilenme esnekliði yüksek olan mallara sahip, stoklu çalýþan iþletmelerin kullanmasý uygundur. Bu yöntemi kullanan iþletmelerin Kâr marjlarý düþük çýkmaktadýr. Bu yüzdende Vergi çýkmadýðýndan Vergi kanunlarýnda bu yöntemin kullanýlmasý maalesef yasaklanmýþtýr.

05/12 de Satýlan Malýn Maliyeti 15/12 de alýnan deðerden 50*60=300

07/12 de Satýlan Malýn Maliyeti 15/12 de alýnan deðerden 50*60=300

25/12 de Satýlan Malýn Maliyeti 01/12 de alýnan deðerden 50*50=250

                                                           Maliyet                Toplamý     850 TL DÝR

Satýþlarýn toplamý 1000 TL olunca Kâr 150 TL dir.

Aðýrlýk Ortalama Maliyet; Ürün yelpazesi geniþ olan, bütün alýmlarý tek döviz birim üzerinden olan Aritmetik bir yöntemdir. En çok tercih edilen yöntem olmakla beraber kesinlikle Kâr/Zarar üzerinde saðlýklý  sonuçlar vermemektedir.

Ortalama Birim Maliyet Alýmlarýn Deðer Toplamý/Toplam Alým Miktarý= 1100TL/200=5,5 TL

Bütün Satýlan Mallarýn Maliyeti 150*5.5= 825 TL dir

Satýþlarýn toplamý 1000 TL olunca Kâr 175 TL dir.

                                                                                           SMMM SERKAN SARITAÞ